Een modelwoning in de Vredenoordlaan

Het was bijna een sensationele en in elk geval anecdotische gebeurtenis, toen de heer J.W. Jansen, die directeur is van de Stichting ‘Goed Wonen’ midden in zijn toespraak tot wat dames en heren collega’s van de pers uit zijn actetas een Chinese pop tevoorschijn haalde en zei: “Beste kinderen, daar speel ik mee en ik heb haar zelf gemaakt”. Was dit alleen maar een anecdotische grap? Of stak daar een mysterie achter? Of was het alleen maar spel? Prof. ir. J.H. van den Broek keek ernstig, liet zijn klontje suiker in de koffie plompen. Op de vingers van de heer Jansen danste de gele pop. En hij zei:

“Mensen zijn barbaren, als ze hun huis gaan inrichten. Deze pop heeft een eigen leven, maar zet haar in een kamer, waar een carpaud staat als een kasteel, waar plunche overtrokken stoelen de kamerruimte verslinden, waar een buffet old-finsih uw ogen tart – de pop verlies haar waarde. Alles wat eenvoudig is en zuiver en waar gaat in die kamerprots verloren. Zo winen wij, slachtoffers van de imitatie-kunst, in onze huizen. Niets is van ons zelf, alles kregen wij, cliché-mensen, die wij zijn, toegestopt door de verkoper in het meubelmagazijn die niet vroeg naar onze smaak, maar onze kamer aankleedde naar de ‘mode’ van de dag”.

Prof. Van den Broek nam zijn eerste teug koffie en de heer Jansen sprak door, over de wanstaltige lampen die de klanten zich laten aansmeren, over de opdringerige kleedjes en kussens over het bloembehang dat onze kamers weer gaat bederven, over de zinloze smuk die in “spulletjes en pullen als pruilen” voor duur geld in de winkels worden aangeprezen over de vacanties, die wij niet meer zonder tetterende radio kunnen doorbrengen. Zo danst de huidige mens in de heksenabath van deze stijlloze tijd.

In het café aan den Oudendijk, waar deze persconferentie plaatsvond, krijste de radio haar jazzmuziek uit. “Mijdt het zinloze”, adviseert de Stichting ‘Goed Wonen’, “want als de mens weer stijlvol en goed leert leven, dan zal hij ook goed wonen leren.”

“Gaat u daarom een kijken in de Vredenoordlaan 95a”
, drong prof. Van den Broek aan. “Oordeelt er zelf: in deze modelwoning vindt u een specimen, een voorbeeld slechts hoe een huis is in te richten: in harmonie van kleuren, van stoffen, van meubels, in de harmonie der eenvoud.”

En we zijn gaan kijken in deze nieuwe woning, één uit het Kralingse nieuwbouwcomplex. Wat een eigen, stijlvolle sfeer is er in dit huis, met zijn heerlijke open glaswand, die een open straat of een plein met groen nodig heeft om altijd te voelen: de natuur daar is hier, binnen de wanden van mijn huis.

Daar is de heer Den Boon die wij er van verdenken in de jeugdbeweging gevormd te zijn tot de warme pleitbezorger van dit ideaal van goed wonen. Moet de mens dan zo, naar dit specimen van inrichting wonen? Gij en gij, wij allen? Neen, duizendmaal neen. De mens moet wonen naar eigen smaak, in eigen persoonlijkheid tot haar recht doet komen.

Tegen de kitsch, tegen de massa-verwording, tegen de smakeloosheid, tegen de stijlloosheid en het onpersoonlijke bindt ‘Goed Wonen’ de strijd aan. Hier, in dit huis, zou die Chinese pop van de heer Jansen een bezield voorwerp zijn, een artistieke daad en een integraal moment in de kamer.

Gaat er eens kijken, in de Vredenoordlaan 95a, en gij, gelukkige jong getrouwden van straks, die een nieuw huis zullen krijgen, eer gij Gothiek of Windsor of Old-Finish of wie weet wat koopt: indien wooncultuur enige zin voor u heeft, beslist dan weloverwogen over wat gij dan zult doen. ‘Goed Wonen’, ook in haar Maandblad, adviseert u graag.

En binnenkort zal Rotterdam op grotere schaal gedemonstreerd worden, hoe de wansmaak is te bestrijden. Terwijl de Herstelbank reeds credieten heeft beschikbaar gesteld om tot de fabricage van het goede meubel te komen. Consumenten, binnenhuisarchitecten, winkeliers en fabrikanten hebben elkaar in ‘Goed Wonen’ gevonden. Zal Nederland eindelijk de stoot voelen, die het voorbeeld van Zweden, Denemarken en Zwitserland, Denemarken en Zwitserland, hier en daar ook Amerika heeft gegeven?

uit:
Het Vrije Volk
21 februari 1949